Undanþágur
Í einstaka tilvikum eru mönnum veittar undanþágur til að gegna stöðu á skipi þrátt fyrir að tilskilin réttindi vanti
Undanþága í umrædda stöðu eru aðeins veitt tímabundið og aldrei lengur en til sex mánaða. Til þess þarf viðkomandi að vera hæfur til að annast starfið á öruggan hátt að mati undanþágunefndar og eins má aðeins veita þeim undanþágu sem hefur skírteini til að gegna næstu lægri stöðu. Ef ekki er krafist skírteinis í næstu stöðu fyrir neðan má veita þeim undanþágu sem að mati undanþágunefndar hefur til þess þekkingu og reynslu.
Undanþágu má ekki veita til að gegna stöðu skipstjóra eða yfirvélstjóra nema í neyðartilvikum og þá aðeins í eins skamman tíma og unnt er.
Lög og reglugerðir um undanþágu
Samgöngustofa veitir undanþágu til starfa á farþega- og flutningaskipum, sjá 8. gr. laga nr. 76/2001 og 22. gr. reglugerðar nr. 676/2015 ásamt IV. viðauka (farþega- og flutningaskip).
Undanþágunefnd veitir undanþágu til starfa á fiskiskipum og öðrum skipum en farþega- og flutningaskipum. Ákvörðun undanþágunefndar má vísa til innanríkisráðuneytis, sjá lög nr. 30/2007, reglugerð 1004/2010 og starfsreglur undanþágunefndar.
