Verklagsbók: leyfisskoðun
Atriði til skoðunar og sérkröfur
Skjalið tilheyrir Skoðunarhandbók ökutækja. Um lögformlega stöðu, útgáfu og ábyrgð á skjalinu vísast til formála handbókarinnar.
Í skjalinu er að finna skoðunaratriði og sértækar kröfur um framkvæmd skoðunarinnar.
Stjórnvaldskröfur
Stjórnvaldskröfur sem skjalið byggir á er að finna í eftirfarandi lögum, reglugerðum og/eða reglum (með viðbótum eftir því sem við á):
- Umferðarlög nr. 77/2019.
- Reglugerð um gerð og búnað ökutækja nr. 822/2004.
- Reglugerð um skráningu ökutækja nr. 751/2003.
- Reglugerð um skoðun ökutækja nr. 414/2021.
- Lög um farþegaflutninga og farmflutninga á landi nr. 28/2017.
- Reglugerð um leyfi til að stunda farþegaflutninga og farmflutninga á landi nr. 474/2017.
Leyfisskoðun: Kröfur til skoðunarmanna
Gerð er krafa um að skoðunarmaður hafi verið viðurkenndur samkvæmt eftirfarandi (gildir frá 01.01.2024):
- V-viðurkenning (sérstakar skoðanir)
- G- og S- viðurkenning, eftir því sem við á miðað við stærð ökutækja.
Leyfisskoðun: Umfang og ferli
Umfang
Við leyfisskoðun fer fram athugun á því hvort ökutæki uppfyllir kröfur sem til þess eru gerðar eins og lýst er í leiðbeiningaskjali um notkunarflokka fyrir ökutæki í leyfisskyldum akstri. Samantekt á þeim atriðum eru í þessu skjali.
Ferli
Við leyfisskoðun er fylgt ferli sem lýst er í 1. hluta skoðunarhandbókar um skoðunarkerfið (formála) varðandi skilyrði til skoðunar, framkvæmd skoðunar og niðurstöðu skoðunar. Nánari lýsing á einstökum þáttum er svo að finna í þessu skjali.
Auðkenning ökutækis
Sérstök áhersla er lögð á að allt verksmiðjunúmerið sé skoðað og vandlega borið saman við skráningargögn. Ef um frávik er að ræða skal hafna skoðun og skráningu.
Leyfisskoðun: Skoðunaratriði
Í töflu 1 eru talin upp þau atriði sem skoðuð eru í leyfisskoðun. Þau taka á ástandi þeirra atriða í útliti ökutækisins, hreinlæti, þægindum og öðru er snúa að þjónustu við farþegana. Sérstökum kröfum til ökutækja í einstökum þjónustuflokkum er lýst í köflunum hér að framan, uppfylli ökutækið ekki þær kröfur er skoðun og skráningu hafnað.
Öll atriðin er hægt að dæma í bæði flokk 1 og 2 og er það metið út frá skýringum einstakra atriðia og eftirfarandi forsendum:
- Dæming 1: Mjög auðvelt að kippa í liðinn, t.d. smávægileg óhreinindi, pera farin í inniljósi eða smávægilegar rispur inni eða úti.
- Dæming 2: Öll önnur frávik, enda þeim ekki kippt í liðinn með auðveldum hætti.
Tafla 1. Skoðunaratriði leyfisskoðunar.
| Nr | Atriði | Skýring |
|---|---|---|
| Y02 | Útlit þekjandi hluta (úti) ófullnægjandi | Lakkhúð skal vera heil og án ryðskemmda (samanlögð stærð ryðflata á öllum bílnum má ekki vera meiri en 1 dm²). Þó má hún vera lítillega skemmd, s.s. steinkast, smá rispur eða smávægilegt ryð (20-50 mm á lengd). Yfirbygging skal vera hrein (án varanlegra fitu- og olíubletta). |
| Y08 | Útlit á felgum eða hjólkoppum ófullnægjandi | Lakkhúð felgum og hjólkoppum skal vera heil og án tæringar- eða ryðskemmda (nær samfelldar ryðrendur meðfram brúnum og röndum eða ryðfletir yfir 0,2 dm²), smá rispur eru þó leyfðar (20-50 mm á lengd). Beyglur á hjólkoppum eiga að vera í lágmarki. Felgur og hjólkoppar skulu vera hrein (án varanlegra fitu- og olíubletta). Hjólkoppar skulu vera á báðum hjólum áss (séu þeir til staðar) og sömu gerðar. Ef hjólkoppur er á hjóli afturásasamstæðu skulu þeir vera á öllum hjólum samstæðunnar og allir sömu gerðar. |
| Y15 | Framrúða skemmd | Óskemmd í sjónsviði ökumanns en smávægilegar rispur, sprungur eða steinbrot eru leyfð utan sjónsviðs ökumanns (mest 2 sprungur eða rispur, hvor eigi lengri en 100 mm, og mest 3 steinbrot, hvert eigi stærra að þvermáli en 50 mm). |
| Y16 | Hliðarrúður skemmdar eða af mismunandi útliti | Óskemmdar með öllu og sami litur skal vera á öllum hliðarrúðum. Skemmdir vegna höggs, sprungur eða rispur eru ekki leyfðar. Móða milli tvöfaldra glerja er ekki leyfð. Lituð plastfilma er í lagi ef hún er órifin, glampalaus og í góðu standi að öðru leyti. |
| G05 | Farmgeymsla - ófullnægjandi útfærsla, þéttleiki eða hreinlæti | Farmgeymsla skal vera máluð eða klædd (ekki mega vera hvöss horn, kantar eða brúnir sem skemma farangur). Farmgeymsla á að vera hrein (ryk og skítur, taumar o.þ.h. eiga ekki að sjást). Farmgeymsla á að vera ryk- og vatnsþétt (ekki mega sjást ryktaumar og óhreinindi á fölsum og samskeytum kringum hurðir og lúgur, rifur eða hurð/hleri pressar ekki á þéttikanta). |
| I02 | Farþegasæti - gerð, útlit eða stillingar ófullnægjandi | Seta og bak verða að vera heilklædd og bólstruð með a.m.k. 40 mm þykkum svampi (eða efni með svipaða eiginleika). Séu sætin formuð, má þykkt minnst vera 2 mm (má nota nálmæli). Efni í sætum má ekki vera snjáð (hár slitin ofan í flata efnið), mislitt vegna upplitunar, trosnað eða rifið (s.s. sígarettugöt). Stillingar sem eru á sætum skulu vera í lagi (bæði hliðarfærslu og bakhalla), mega ekki skrölta (t.d. þegar tekið efst í bakið og það hrist fram og aftur). |
| I10 | Gólfefni - ófullnægjandi útlit eða óhreint | Teppi mega ekki vera snjáð (hár slitin ofan í flata efnið), trosnuð eða rifin (t.d. sígarettugöt). Dúkur verður að vera sléttur og vel límdur, án áferðaskemmda. Má vera lítillega rispaður. Lausir dreglar skulu vera vel sniðnir, stamir á gólfi og endar mega ekki flettast upp. |
| I11 | Hliðar- eða loftklæðning - ófullnægjandi útlit eða óhrein | Má ekki vera snjáð (hár slitin ofan í flata efnið), trosnuð eða rifin (s.s. sígarettugöt). |
| I18 | Inniljós - almenn lýsing ófullnægjandi | Farþegarými (gangur) skal vera vel upp lýst (virkni ljósa könnuð). Öll ljósker skulu lýsa og skal lýsing vera samfelld þannig að hún sé sem næst jafnmikil í öllu rýminu. Í stærri bílum má hún vera í formi gólfljósa sem lýsa nær samfellt upp gang (gönguflötinn). |
| I19 | Inniljós - inn/útgönguljós ófullnægjandi | Tröppur hópbíla I og II sem eru inni í bílnum skulu vera vel upp lýstar þegar dyr eru opnar (virkni prófuð). Öll ljósker skulu lýsa. Öll þrep skulu upplýst með svipuðu ljósmagni. |
| I22 | Hljóðnema vantar eða virkni ófullnægjandi | Hljóðnemi á að vera fyrir fararstjóra í bílum með 15 farþega og fleiri. Snúra skal vera a.m.k. 2 m og skal ná auðveldlega að sæti leiðsögumanns (sé það í bílnum). Virkni skal prófuð með því að tala í hljóðnemann (talað mál verður að skiljast auðveldlega hvar sem er í bílnum). |
| I30 | Útvarp vantar eða virkni ófullnægjandi | Útvarp fyrir farþega á að vera í bílum með 15 farþega og fleiri. Prófað með því hlusta um allan bíl á a.m.k. eina útvarpsstöð. |
| I31 | Hátalarakerfi vantar eða ófullnægjandi | A.m.k. einn hátalari á að vera við aðra hverja sætaröð beggja vegna í farþegarými í bílum með 15 farþega og fleiri. Hljóðnemi, útvarp eða spilari virkjaður og sérhver hátalari athugaður. |
| I35 | Hávaði í farþegarými of mikill í akstri | Sé tilefni til er hávaðamæling framkvæmd. Bílnum skal ekið (af öðrum en skoðunarmanni) á 60 km hraða, hreyfill skal snúast á 3/4 af hámarks snúningshraða og miðstöð og loftræsting á fullum gangi. Hljóðstyrkur í farþegarými mældur og má hann ekki fara yfir 77 dB(A). Mælingar skulu gerðar á gangi við efri brún sæta sem næst hreyfli, framás, afturás og gírkössum. Skoðunarmaður skal sitja í farþegasæti þegar mæling er gerð (til að trufla ekki hljóðflæði eftir gangi). |
| I41 | Þéttleiki farþegarýmis ekki nægur | Farþegarými skal vera sem næst ryk- og vatnsþétt. Föls og samskeyti kringum hurðir, opnanleg fög, topplúgur o.þ.h. skoðað m.t.t. ryktauma og óhreininda. Athuga hvort sést út með þéttingum. |
| I45 | Hreinlæti farþegarýmis ábótavant | Farþegarými skal vera sem næst hreint. Bankað er í stóla og teppi og athugað hvort ryk gýs upp. Dúkur og klæðningar (yfir vélarhúsi, mælaborð, o.fl.) skal vera án bletta og óhreininda í hornum og fölsum. Gler og plasthlutir skulu vera hreinir og glansandi. Heimilt er að gera undantekningu á kröfum um útlit farþegarýmis þegar um sérstaka flutninga á farþegum í óþrifalegum eða blautum fatnaði er að ræða, td. við flutning á þátttakendum í fljótasiglingum enda notist bifreiðin ekki til annarra fólksflutninga. Þegar um slíkar undantekningar er að ræða skal skila þeim inn sem athugasemd með niðurstöðu skoðunar. |
| I51 | Loftræsing farþegarýmis ófullnægjandi | Farþegarými verður að hafa opnanlegar einingar (glugga, lúgur, o.þ.h.) og/eða viftur sem blása út og inn. Lágmarksstærð opa (ef eingöngu er um frjálsan loftflutning er að ræða) er 2% af gólfflatarmáli fólksrýmis. |
| I52 | Upphitun farþegarýmis ófullnægjandi | Snertifletir hitaflata (sem auðveldlega er hægt að snerta viljandi eða óvart) mega mest vera 80°C (prófað og mælt ef tilefni er til). Hitunarbúnaður ætti að geta haldið bíl að lágmarki 15°C í 20°C frosti (reiknað með að það sé uppfyllt er a.m.k. einn hitagjafi við gólf (blástur, ofn, o.þ.h.) er fyrir hverjar þrjár sætaraðir. |
| E99 | Aukabúnaður virkar ekki sem skyldi | Sé einhver aukabúnaður ætlaður farþegum í bifreiðinni skal hann vera í lagi (annars fjarlægður eða lokaður af og merkingar um hann fjarlægðar). Hann er því prófaður eins og tilefni er til hverju sinni, t.d. með því að fá að sjá hann í notkun. Dæmi um aukabúnað og skoðun hans:
|
Leyfisskoðun: Frávik og niðurstaða
Frávik við leyfisskoðun og niðurstaða skoðunar
Sé gerð athugasemd í flokki 2 verður niðurstaða skoðunar „Endurskoðun“ og ökutækið telst ekki hafa staðist skoðunina. Eigi að skrá ökutækið í viðkomandi rekstur í framhaldi af skoðun er þeirri skráningu hafnað. Annars er heimilt er að klára umsóknarferil og/eða staðfesta áframhaldandi leyfi fyrir viðkomandi ökutæki.
Númer skoðunaratriða
Númer skoðunaratriða á skoðunarvottorði eru LEY.xxx.d, þar sem LEY er fast forskeyti, xxx er númer atriðis hér að ofan, og d er flokkun þess (1 eða 2). Dæmi: LEY.I10.2 er dæming 2 á að gólfefni sé ófullnægjandi í farþegarými.
Breytingasaga skjalsins
Hér sjást efnislegar breytingar sem orðið hafa á texta skjalsins og dagsetning þeirra. Breytinga er ekki getið nema þær hafi efnisleg áhrif (ekki er getið smávægilegra breytinga á orðalagi, leiðréttinga eða breytinga á uppsetningu skjalsins).
| Dagsetning | Efnislegar breytingar |
|---|---|
| 01.01.2023 | Nýtt skjal. Úr eldri útgáfu leyfisskoðunarhandbókar, efni endurskoðað. |
